You are here
Species List
Zingiberaceae
Nomenclature
SUMMARY
พืชวงศ์ขิงข่าเป็นพืชใบเลี้ยงเดี่ยว มีเหง้าใต้ดิน (rhizome) บางชนิดมีรากสะสมอาหาร กาบใบ (leaf sheath) อาจห่อกันแน่นตั้งขึ้นคล้ายลำต้นกลายเป็นลำต้นเทียม (pseudostem) มีส่วนน้อยที่ลำต้นเหนือดินพัฒนาได้ดี แผ่นใบ (blade) มักเรียงสลับระนาบเดียวกัน รูปร่างใบเป็นรูปรีหรือรูปใบหอกแคบ มักมีลิ้นใบ (ligule) ระหว่างกาบใบ และก้านใบ (petiole) อาจมีขนปกคลุม ช่อดอก (inflorescence) เกิดที่ปลายยอดของลำต้นเทียมหรือเกิดเป็นช่อต่างหากออกมาจากเหง้าใต้ดินโดยตรง อาจมีใบประดับ (bract) ขนาดใหญ่หรือขนาดเล็ก ติดทนหรือหลุดร่วงง่าย หลายชนิดดอกบานเพียงวันเดียว บางชนิดดอกบานช่วงกลางคืน ส่วนประกอบของดอกมีกลีบเลี้ยง (calyx) ที่เชื่อมติดกันเป็นหลอด ปลายแยกเป็น 3 แฉก หรือมีช่อเปิดด้านข้างช่องเดียว กลีบดอก (corolla) เชื่อมติดกันเป็นหลอด ปลายแยกเป็น 3 แฉก แฉกด้านบน มักมีรูปร่างต่างจากอีก 2 แฉกเล็กน้อย กลีบปาก (labellum) มีขนาด รูปร่างและสีสันแตกต่างกันมาก และมักมีสีสันสวยงาม กลีบคู่ข้าง (lateral staminode) มี 2 กลีบ มีขนาดใหญ่และมีสีสันคล้ายกลีบปาก หรือมีขนาดเล็กหรือไม่มี เกสรเพศผู้ (stamen) มี 1 อัน อับเรณู (anther) อาจมีรยางค์ด้านล่าง (spur) ด้านข้าง (appendage) หรือด้านบน (crest) เกสรเพศเมีย (pistil) มี 1 อัน ก้านเกสร (style) มักสอดผ่านไประหว่างอับเรณูยอดเกสร (stigma) โผล่พ้นเหนืออับเรณู รังไข่ (ovary) อยู่ต่ำกว่าวงกลีบ มี 3 คาร์เพล และมี 1 หรือ 3 ช่องเปิด เหนือรังไข่อาจมีต่อมผลิตน้ำหวาน ผลแก่แล้วแตก อาจแตกระหว่างแนวตะเข็บ (loculicidal) แตกเป็นช่องเปิดด้านข้าง (folicel) หรือแตกไม่เป็นระเบียบ (irregular ) เมล็ดรูปรีหรือรูปไข่ บางชนิดมีเยื่อหุ้มเมล็ด